SUEDIA

SUEDIA

vide SUECIA, et SUETIA. Adde, quod Sueonum, Sueciae, et Suediae nomen Antiquos, boni ominis causâ, a iuvenili vigore et mascula virtute, sumpsisse censet Loccenius, quod Suen denotet iuvenem seu masculum: Ab exteris vero Suedos vocatos, quia Suconum terra Sueaod, Sueaod et Svenod dicta fuerit, in deque commodioris soni causâ Sued formatum, Antiqq. Suco Goth. l. 1. c. 1. Regno conterminae sunt, ab Austro Dania, ab Occasu Norvegia, a Borea Oceanus Septentrionalis, ab Ortu Russia: Partes eius infra recensitas vide. Metalli, maxime cupri, hîc fodinae celebres, quarum intuitu eas subterraneum Regni Aerarium praefatus Auctor vocat l. 2. c. 17. Nec obscurum huius rei testimonium elucet e collegio Montanorum Holmiae a Christina Regina ante hac instituto, in quo res Metallicae promoverentur et controversiae deciderentur. Idem cit. loc. Coeterum terra apta cultui, pro natura ac benignitate soli communiter octuplum, decuplum, duodecuplum aliquando plus reddit. Quam, ut divinitus affluentem, benedictionem, agnoscentes Agricolae, Dei donum vulgari sermone praedicant, et terram Dei cellam penariam vocant. Unde vetus inter illos Proverb. I Gudz wisthuus aer myckin maat, i. e. In Dei cella penaria multum est cibi, Idem c. 19. Regnum autem, postquam ultimo a Regno Daniae avulsum fuit sub Damae Rege Christierno II. proprios rerinuit Reges, qui e Trollorum familia fuêre sequentes; Gustavus Ericsonius instaurator Regni et Religionis, qui e captivitate Danica, inter venandum, habitu piscatoriô elapsus Lubecam se receperat et inde clam in Suediam delatus, specie procurandorum Christinae Stenonis II. viduae negotiorum Stenonisque filiâ in Uxorem acceptâ, Procerum favore ac Lubecensium praecipue opibus, Regni vacui possessionem adeptus est, Thuan. l. 1. Ei successit filius Ericus II. qui tyrannide, nuptiisque (Elisabethae Angliae Reginae coniugium postquam frustra ambiislet) cum Catharina, ex infima plebe, an lictoris, an militis filiâ, contractis, notus: In carcere vitam finiit: Succeslore fratre Iohanne, qui obiit A. C. 1592. Hunc excepit Sigismundus, eius ex sorore Sigismundi Poloniae Regis filius, quem, cum a Polonis, Patre adhuc superstite, Rex electus A. C. 1587. Latinos ritus sequeretur, et proin in patrio Regno Religionis mutationem moliretur, ortis inter Suecos Polonosque dissidiis, Sueciae reguô exuerunt Proceres, iure successionis simul omnIbus eius posteris abrogatô: inque eius locum, Carolum patruum surrogârunt, Ducem Sudermanniae; et Pro-Regem a Sigismundo constitutum, A. C. 1604. Cui defuncto A. C. 1611. filius successit Gustavus Adolphus, Princeps magni animi, quemque inter ipsos Pontisicios Ambrosius Spinola, post victoriam Pragensem A. C. 1620. solum inter Protestantes Principes residuum iudicavit, qui non itritari deberet, vide Petr. Bapt. Burgum Marte Sueo-Germ. l. 3. Post res in Germania et alibi praeclarissime gestas, obiit in praelio Lurzensi A. C. 1632. aetat. 38. Pater Christinae, quae Regno praefuit usque ad A. C. 1654. quô eô cessit, illudque in manus Caroli Gustavi resignavit, reservatis sibi Imperialibus 200000. ex Pomerania et Insul. Oelandia quotannis solvendis: cuius rei sollemnitates habes in Theatr. Europ. ad Ann. praedictum. Eô factô Oeniponte ad Latinos transiit ritus, et ab Alexandro VII. Christina Alexandra appellart gestiit. Igitur Carolus Gustavus, Gustavi Adolphi ex sorore Catharina nepos, natus Nycopiae A. C. 1622. patre Ioh. Casimirô Bipontinô, inde supremus militiae

Suecicae Dux, post A. C. 1649. Christinae succeslor destinatus et A. C. 1650. Princeps hereditarius renuntiatus, Regnum capessivit, A. C. 1654. moxque bello Polonico ac Danico usque ad A. C. 1660. implicitus, obiit pace nondum conclusâ, d. 12. Febr. eiusdem Anni. Post eum regno praecst filius Carolus, cum Daniae Rege et confoederatis Imperii Principibus Belgisque aliquot annis, difficili bellô, collisus. Factum vero hereditarium hoc regnum est A. C. 1544. Arosiae sub Gustavo I. Rege, quod in electione Caroli A. C. 1604. renovatum fuisse, apud Thuanum legimus l. 131. Unde factum, ut Christina adhuc minorennis in subscriptionibus Principis hereditariae et designatae Reginae, titulum usurpârit, Rexque hodiernus, antequam ipse Regno praeesset, Principem Hereditarium se; omisso tamen designati Regis epithetô, scripserit. Negotia Suedorum cum Polonis, Danis, Moscis, Civitate Bremensi, plutibus exsequitur Auctor Anonymus Histor. Orbis Terr. Geogr. et Civ. Part. 2. c. 6. §. 4-8. In arduis Regni negotiis militiae legendae, pacis

concludendae, belli indicendi etc. res cum Senatorum consensu perficitur, qui in universum, inclusis maioribus officiis, numerantur XLIV. Inter quos neceslarii et inseparabiles socii Consiliorum sunt. 1. Archidapifer seu Trocksetus, fere idem cum Veteri Praefecto Praetorio, cuius munus est: Leges custodire, Praesidem summi Dicasterii Holmensis agere, Regem officit admonere, etc. 2. Marescallus Regni, qui dirigit militare consilium et omnem curam militiae terrestris gerit, cum Veteri Magistro militum comparandus. 3. Archithalassus, qui Leges nauticas custodit, velut Magister Dodecanisi sub Graecis et Turcis. 4. Cancellarius, qui reditus Regni, quaeque ad Fiseum pertinent, curat, velut olim Comes Sacrarum Largitionum. Atque hi durante minorennitate Regis, quae annô 18. terminatur, cum Regina vidua, negotia Regni tractant, et subscriprionibus suis confirmant; quamquam non illi modo, sed et omnes Senatores, in transactione Polono-Suedica, volente ita Reginâ, subscripserint. Nec omittendum, quod singulare hoc regnum habet, ut Rex non solum in antiqua Populi privilegia, sicut alibi quoque sit, sed et in Augustanam Confessionem iurare teneatur, quam si relinquat, vi pactorum deponi potest, bonis ipsius Fisco addictis. Hinc, recentioribus aliquibus Comitiis nonnulli Ordinum summam praedictam, quam sibi Christina reservatit, sublatam voluêre; quod tamen a reliquis mitigatum, summâ ad 120000. Imper. reductâ, Sprengerus Not. Regni Sued. Vide plura de hoc Regno, apud Stiernhelmium Glossar. A. Bureum Orbis Arctoi descr. Andr. Hildebrandum Geneal. Regum Sued. Ioc Loccenium Antiqq. Sueo-Goth. l. 3. Hornium Orb. Imp. Alios. ut et in voce Sucia, it. Sueones. Ut de Regnatrice Familia saltem aliquid addam, hodierna Palatinae Stitpis ramus est. Ioannes enim Casimirus, tertius Ioannis Senioris Ducis Bipontini filius, natus A. C. 1589. Suecicam lineam prosevit, cum in Suecia Catharinam (Caroli Regis filiam) uxorem promeruisset, A. C. 1615. His nati sunt (praeter filias, Christinam Magdalenam Friderico Marchioni Badensi, Mariam Euphrosynam Maguo Gabrieli Coiti de la Gardia Regni Cancellario, et Eleonoram Catharinam Friderico Landgravio Hassiae elocatas) Carolus Gustavus, post Christinam, Sueciae Rex, et Adolphus Ioannes. Carolo Gustavo (defuncto A. C. 1660.) genitus, ex Hedvige Eleonora Holsatica, Carolus XI. Rex, hodie feliciter imperans (A. C. 1655.) Ulricam Eleonoram, Christiani V. Daniae R. sororem sibi faustis auspiciis haud pridem iunxit. Ipse vero Gustavus Magnus, qui a tyrannide Christierni II. Daniae Regis Regnum vindicavit, domô de Wasa, ex vetusta Suecorum

nobilitate et antiquorum Regum sanguine ortâ, descendit: e qua familia ultimi sunt, Ioannes Casimirus nuperus Poloniae Rex, et Christina Regina Suecorum, quae abdicatô iam pridem Regnô Romae maximam partem commoratur. Vide Phil. Iac. Spenerum Sylloge Geneal. Histor. et Theatro Nobilit. Europ. Tom. II. nec non Artis Heraldicae Parte Spec. Partes Regni Suediae seu Sueciae, ex Auctore Anonymo praefato. α. Gothia, quo pertinent Scania, Halandia, Blekingia, Smelingia: Item Ostro-Gothia et Westro-Gothia; quarum priores ultimâ transactione Sueo-Danicâ, a Daniae Regno avulsae, Suedico Regno accessêre. β. Sueonia; quo pertinent Sudermannia (in qua Holmia Regia) Nericia, Westmannia, Dalecarlia, Ulpandia: Dein Boream versus, Gestricia, Helsingia, Medelpadia, Botnia, Iemptia, quae olim Danorum erant. Vide Articulos Brempsbroenses. γ. Lapponia, quo referas Lapmarckias et Finmarckiam. δ. Finlandia, a Boreali latere Sinus Finnici, quo spectant Caiania, Thavastia, Savolaxia, Finnia, Nylandia, Carellia, Europa. ε. Ingria, e regione Finlandiae, atque ab altero latere Sinus Finnici, ut et Esthonia.